Iechyd a Diogelwch mewn Tai (Cyfres yr Agenda 1)

(pynciau i Grwpiau Tenantiaid eu trafod â'u landlord)

Gweler fideo'r lansiad yma

Cefndir am yr Agenda

Mae rhai grwpiau tenantiaid wedi gofyn inni am eitemau agenda amserol / sesiynau briffio pwnc i'w grŵp tenantiaid eu trafod â'u landlord.  Mae TPAS Cymru wedi creu cyfres friffio yr ydym yn ei galw’n ‘Agenda’ sy’n darparu grwpiau tenantiaid efo trosolwg o bwnc ac yn awgrymu cwestiynau y gallech eu gofyn wrth i chi ymgysylltu â’ch landlord.  Bydd y briff hwn yn canolbwyntio ar y canlynol: Iechyd a Diogelwch mewn Tai

Grenfell

Arweiniodd tân Tŵr Grenfell at farwolaeth 72 o bobl. Dechreuodd tân mewn un fflat o ganlyniad i rewgell oedd yn camweithio ac fe ymledodd ar gyfradd anhygoel o gyflym oherwydd y cladin fflamadwy iawn yn gorchuddio'r adeilad cyfan. Yn dilyn ymchwiliad i ymchwilio i'r achosion a materion cysylltiedig eraill, cadarnhawyd; nid yn unig nad oedd adeiladau allanol yr adeilad yn cydymffurfio â rheoliadau, ond roedd preswylwyr eisoes wedi mynegi pryderon diogelwch sylweddol yn ymwneud â diffyg allanfeydd tân, diffyg chwistrellwyr tân ac ati.

Ar ôl Grenfell

Ysgydwodd y drasiedi’r genedl ac fe’i gwnaeth yn hynod o glir bod llawer angen ei wneud, gan ddechrau gyda chael gwared â chladin ACM (fflamadwy). Darparodd Llywodraeth Cymru £3 miliwn i ddisodli cladin ACM ar bob bloc twr Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig (LCC). Mae yna hefyd well dealltwriaeth o adeiladau uchel yng Nghymru, gan gynnwys cynlluniau gwacáu ac archwilio drysau tân, arwyddion mewnol, defnyddio deunyddiau llosgadwy. Gwnaeth yr ymchwiliad (Adroddiad Hackitt) argymhellion am system rheoleiddio tân yn y dyfodol, felly bu grŵp arbenigwyr diogelwch adeiladau yn trafod materion allweddol, gan nodi map ffordd i adeiladau mwy diogel yng Nghymru a blaenoriaethau ar gyfer camau gweithredu Llywodraeth Cymru yn y dyfodol.

Diogelwch yn Gyntaf mewn Tai 

Darparodd Tai Cymunedol Cymru (TCC) mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru (LlC) ‘Diogelwch yn yntaf mewn Tai’ sef y cyntaf o’i fath yn y DU. Mae'n ddull tryloyw o ymdrin ag iechyd a diogelwch gyda phreswylwyr, gan osod safon ofynnol ar gyfer y berthynas rhwng landlord a phreswylydd. Mae'r fframwaith hwn yn nodi wyth ymrwymiad:

• Proses ar gyfer cyhoeddi gwybodaeth Iechyd a Diogelwch perthnasol
• Manylion ar sut i gael gafael ar wybodaeth am eiddo
• Sicrhau bod gwybodaeth yn ystyried anghenion y cartref
• Proses glir ar gyfer codi pryderon a chwynion
• Monitro rhyngweithiadau
• Meithrin ymwybyddiaeth o faterion Iechyd a Diogelwch ymhlith staff
• Amlinellu cyfrifoldebau preswylwyr
• Cefnogaeth i ddeall gwybodaeth

Cynllun Awdurdod Tân Sylfaenol

Y llynedd, lansiwyd y cynllun hwn. Roedd y cynllun yn golygu y gallai LCC ofyn am gyngor arbenigol yn uniongyrchol gan y gwasanaeth Tân ac Achub ar faterion yn ymwneud â gorfodi diogelwch tân, materion cyfreithiol, cydymffurfio a phrotocolau presennol. Bydd hyn yn cynyddu ymwybyddiaeth a blaenoriaethu iechyd a diogelwch yn y sector a fydd yn arwain at leihau risg a mesurau sydd o fudd i denantiaid a'r gymuned ehangach. Bydd y cynllun hwn hefyd yn darparu landlordiaid â rheoliad tân cyson ar draws pob un o'r cartrefi. Mae'r cyngor y maent yn ei ddarparu i'ch landlordiaid yn dod gan y prif awdurdod tân ac mae'n helpu busnesau i gydymffurfio â'r gyfraith. Mae'r Prif Awdurdod yn chwarae rôl 'ffrind beirniadol' yn hytrach na rôl draddodiadol rheoleiddiwr; mae'n nodi, datblygu a darparu gwasanaethau sy'n helpu'r busnes i dyfu a gwella eu nwyddau a'u gwasanaethau yn llwyddiannus. Mae'r Awdurdod Sylfaenol yn gweithio'n agos gyda'r busnes i ddeall sut mae'r busnes yn gweithredu ac i ddeall ei anghenion unigol.

Cwestiynau i grwpiau Tenant eu gofyn:

1. A allwch gadarnhau eich bod wedi ymuno â fframwaith TCC a phwy sy'n bersonol gyfrifol am arwain / rheoli'r ymrwymiad a'r llif gwaith hwn
2. Sut ydych chi’n gweithredu’r fframwaith yma?
3. Beth yw eich ymateb i’r fframwaith?
4. Sut ydych chi’n ymgysylltu efo ni fel tenantiaid?
5. Sut ydych chi'n mynd i'r afael â diogelwch i denantiaid a sefyllfaoedd penodol? (tŷ, fflat, anabledd)
6. Beth yw eich cynllun i ddatblygu'r berthynas gyda'r corff tenantiaid ehangach?
7. Sut allwch chi fy sicrhau ynghylch fy niogelwch yn fy nghartref?

Mae Llywodraeth Cymru wedi rhyddhau datganiad sefyllfa ar ddiogelwch adeiladau yng Nghymru a byddent wrth eu bodd clywed eich barn. Cliciwch ar y ddolen hon i ddarllen y datganiad.