Rheol Newydd ar gyfer landlordiaid cymdeithasol yng Nghymru - Ymateb i Beryglon

Ar 19 Rhagfyr 2026 cyhoeddodd Ysgrifennydd Cabinet dros Dai Llywodraeth Cymru, Jayne Bryant, Reol newydd sy'n ei gwneud yn ofynnol i bob landlord cymdeithasol yng Nghymru gymryd camau prydlon i ymateb i beryglon iechyd yn y cartref, gan gynnwys lleithder a llwydni.

Yn ddiweddar, ymgynghorodd Llywodraeth Cymru (LlC) ar newidiadau arfaethedig i Safon Ansawdd Tai Cymru (SATC) i sicrhau bod landlordiaid cymdeithasol yn cymryd camau prydlon ynghylch peryglon iechyd yn y cartref.

Mae hyn yn dilyn marwolaeth drasig Awaab Ishak yn Lloegr, a achoswyd gan amlygiad hirfaith i leithder a llwydni.

O ganlyniad i'r ymgynghoriad hwn, bydd LlC yn diweddaru'r SATC gyda 'Rheol' newydd sy'n nodi amserlenni clir ar gyfer ymchwilio i beryglon a'u cywiro, gan gynnwys y rhai sy'n ymwneud â lleithder a llwydni..

Bydd y Rheol newydd yn ei gwneud hi'n hanfodol bod pob landlord yn gweithredu heb oedi pan fydd problemau lleithder a llwydni, yn ogystal â pheryglon eraill, yn cael eu hadrodd iddynt. Mae hyn yn golygu cael systemau ar waith i ymateb yn gyflym, cadw tenantiaid yn wybodus, a thrin eu pryderon gydag empathi a pharch, nid dim ond fel problemau technegol. Dylai landlordiaid hefyd ddangos dull rhagweithiol, sy'n canolbwyntio ar y person: nodi risgiau cyn iddynt waethygu, ymgysylltu â thenantiaid i ddeall eu hanghenion, a blaenoriaethu lles. Mae gwelliannau yn y ffordd y mae problemau lleithder a llwydni yn cael eu rheoli yn ddisgwyliad allweddol, ac mae prosesau cadarn yn hanfodol i ddarparu cartrefi diogel ac iach i bawb.

Bydd gofyn i landlordiaid cymdeithasol hefyd gyhoeddi amseroedd ymateb ac adrodd ar eu perfformiad fel rhan o'r ffurflen gydymffurfio â SATC, gan sicrhau y gall tenantiaid weld sut mae eu landlord yn cyflawni rhwymedigaethau. Bydd Llywodraeth Cymru yn monitro cydymffurfiaeth â'r Rheol angenrheidiol hon yn agos ac yn disgwyl gweld gwelliannau pendant yn y ffordd y mae pob landlord cymdeithasol yng Nghymru yn mynd i'r afael â'r materion hyn.

Dylanwad Llais Tenantiaid

Mae llawer o'r pethau cadarnhaol yn y cyhoeddiad hwn wedi bod yn sylweddol oherwydd adborth y Tenantiaid a gasglwyd gennym a'i rannu â LlC. Cynhaliom nifer o sesiynau ymgysylltu â thenantiaid i alluogi swyddogion LlC i glywed barn tenantiaid er mwyn helpu i lunio a dylanwadu ar y Rheol newydd. Roedd hyn yn cynnwys pwysigrwydd gwrando ar denantiaid, deall eu hamgylchiadau, cynllunio amseroedd ymateb priodol a sicrhau bod pob cartref yn ddiogel ac yn iach i fyw ynddo.

Rydym wedi cynnig ein cefnogaeth barhaus i Lywodraeth Cymru i sicrhau bod barn Tenantiaid yn cael ei chlywed wrth symud ymlaen ar weithredu a monitro'r Rheol newydd bwysig hon. Rydym hefyd wedi'u hannog i fod yn rhan o ddigwyddiadau a chyfathrebiadau fel y gall Tenantiaid glywed yn uniongyrchol gan Lywodraeth Cymru am yr hyn y bydd y Rheol newydd yn ei olygu.

Cadwch lygad am fwy o fanylion.